जैमिनीको अलैची खेतीमा डडुवा रोग, मूल्य घटेपछि किसानलाई चिन्ता

मुक्तिक्षेत्र संवाददाता संवाददाता: मुक्तिक्षेत्र संवाददाता
alachi

जिल्लाको जैमिनी नगरपालिकाका किसानले लगाएको अलैचीमा डडुवा रोग देखा परेको छ । जैमिनी गनरपालिका—२ दमेकको अलैची पकेट क्षेत्रका किसानले लगाएको अलैची डडुवा रोका कारण बोट सुकेपछि किसानहरु समस्यामा परेका छन् । राम्रो आम्दानी हुने नगदेबालीको रुपमा रहेको अलैची तर्फ आकर्षित भएका किसानहरुलाई ठूलो मार पर्नेगरी अहिले किसानले लगाएको अलैची मरेको छ । नगदेबाली भएका कारण अन्य खेतीपाती नै छाडेर अलैची खेतीमा लागेका किसानलाई अचानक देखिएको यो रोगले समस्यामा पारेको छ ।

जैमिनी नगरपालिका—२ दमेक नेपानेकी लक्ष्मी कुमारी पुनले अलैची मरेपछि फेरी मकै खेती गरेको बताउँछिन् । ‘वैशाखतिर सबै अलैची म¥यो,’उनले भनिन्,‘हामीले त अलैची उखेलेर फेरी बारीमा मकै लगाएका छौं । चार पाँच वर्ष अलैची खेती गरियो अहिले समस्या भयो ।’ दमेकको माथिल्लो भेगमा लगाएको अधिकांस अलैचीका विरुवा मरेको उनको भनाई छ ।

‘यहाँको धरै जसोले अलैची खेती गरेका थिए, अहिले त सबैको अलैची मरेको छ,’ उनले भनिन्,‘तल्लो दमेकतिर त केही कम मरेको भन्ने सुनिन्छ । हाम्रोतिर तर सखापै भयो ।’ सबै अलैची मरेपछि जरा उखेलेर फ्याँकेर मकै छरेको उनी बताउँछिन् । धान, मकै, कोदो रोप्न छोडेर नगदे बालीको रुपमा रहेको अलैची खेति गरेका किसानहरु अलैचीको बोटमा रोग लागेर सुकेपछि किसानलाई मार परेको छ । जैमिनी नगरपालिकाको वडा नम्बर २ र ३ मा अलैचीको राम्रो उत्पादन हुने भएपछि अलैची पकेट क्षेत्रको रुपमा विकास गरिएको थियो । त्यस क्षेत्रमा दुई वटा अलैची पकेट क्षेत्र छन् । स्थानीय बेल छन्त्यालका अनुसार पकेट क्षेत्रमा नै अलैची सुकेपछि किसानहरु मर्कामा परेका छन् ।

‘यो वर्ष केही समय अगाडिदेखिबाट अलैचीको बोट सुक्दै गएको छ,’ उनले भने,‘अहिले किसानलाई सुकेर गएको बोटको जरा उखेलेर फ्याँक्नका लागि समस्या परेको छ ।’ गत पु महिना यता अलैची सुक्दै गएको र ९५ प्रतिशत बढि अलैची सुकेको उनको भनाई छ । ‘गत पुसबाट अलैची सुक्दै गएको हो, अधिकांस अलैची सुकेको छ,’छन्त्यालले भने,‘९५ प्रतिशत अलैची सुकेको कुरा आएको छ । ठूलो मेहनत गरेर लगाएका किसानलाई ठूलो मर्का परेको छ ।’ उक्त क्षेत्रमा रहेको दुई वटा अलैची पकेट क्षेत्रमा गरी दुई हजार चार सय रोपनी भन्दा बढि जग्गामा अलैची खेती हुने गरेको छ ।

त्यहाँका करिब दुई सय ५० भन्दा बढि किसान अलैची खेतीमा आवद्ध भएका छन् । विगतका वर्षमा अलैचीबाट राम्रै आम्दानी गरे पनि यस पटक अलैची मरेपछि मारमा परेको स्थानीयको गुनासो छ । गतवर्ष मात्रै अलैची विक्रीबाट उक्त क्षेत्रका स्थानीयले ४५ लाख बढि भित्र्याएको बताईन्छ । प्रति विरुवा १३ रुपैयाँसम्म तिरेर लगाएको अलैची सबै सखाप भएपछि ठूलो घाटा व्यहोर्नु परेको छन्त्यालको भनाई छ । ‘एउटै अलैचीको बेर्नालाई १३ रुपैयाँसम्म तिरेर ल्याएर लगाएका थियौं,’ उनी भन्छन्,‘अहिले त सबै मरेपछि गाह्रो परेको छ ।’

रोग नै पत्ता लगाउन नसकिएका कारण अहिले ठूलो क्षति भएको अलैची पकेट क्षेत्रका अध्यक्ष लोकेन्द्र सापकोटा बताउँछन् । ‘अलैचीमा लागेको के रोग भन्ने नै थाहा पाउन सकिएन, केही औषधीहरु पनि प्रयोग ग¥यौं,’ उनले भने,‘तर औषधीले पनि काम गरेन । त्यसले गर्दा हामीले ठूलो क्षति व्यहोरेका छौं ।’ सम्बन्धित सरोकारवाला निकायले चासो नदिएका कारण पनि आफुहरु झन् समस्यामा परेको किसानहरुको गुनासो छ । पछिल्लो समय अलैचीको मूल्य समेत घट्दै गएका कारण किसानहरु अलैचीप्रति आकर्षित हुन छाडेको अलैची किसान मधु अम्माई बताउँछिन् ।

‘हामीले पहिलो वर्ष त २५ सय रुपैयाँ किलो अलैची विक्री गरेको हो,’ उनले भनिन्,‘त्यतिबेला निकै राम्रो मूल्य परेपछि सबैले अलैची खेती गर्न थाले । अहिले यसको मूल्य पाँच गुणा कम भएको छ ।’ अहिले प्रतिकिलो पाँच÷ ६ सय रुपैयाँ मात्रै पर्ने गरेको उनले बताईन् । ‘यसपाला त अलैची नि त्यती फलेको छैन, गतसाल केही फलेको थियो, पाँच÷छ सय रुपैयाँ किलोको हिसाबले विक्री भएको थियो,’ उनले भनिन्,‘हामीले आफै विक्री गर्न सकिन्छ । केही मान्छेहरु लिन आउँछन् उनीहरुले भनेको मूल्यमा दिनुपर्छ ।’ कतिपय वर्षमा त आफुहरु अलैची लैजाने व्यक्तिबाट ठगिएको उनले बताईन् ।

‘एक वर्ष त हामीसंग सबैको अलैची उठाएर गएको व्यक्ति फर्केर आएनन्, गाउँका किसान सबैको गरेर १२÷१३ लाख रुपैयाँ ठगियौं,’ अम्माईले भनिन् । कृषि ज्ञान केन्द्र बागलुङले भने अलैची किसानको यो समस्याबो बारेमा अनविज्ञता प्रकट गरेको छ । ज्ञान केन्द्र बागलुङका प्रमुख भानुभक्त भट्टराईले दमेकका अलैची किसानको समस्याबारेमा कुनै जानकारी नआएको बताए ।

‘अलैची राम्रो नगदेबाली हो, तर जैमिनीका किसानको समस्या बारेमा हामीलाई जानकारी आएको छैन,’ उनले भने,‘रोगका निदानहरु हुन्छन् । कुन खालको रोग हो पहिले पत्ता लागेपछि समस्या समाधान गर्न सकिन्छ । गलकोटतिर पनि समस्या देखिएको थियो हामीले औषधी दिएपछि ठिक भएको छ ।’ राम्रो बजारमूल्य भएको कारण अलैची खेतीमा लाग्ने किसानलाई सहयोग र प्रोत्साहन गर्ने केन्द्रको नीति रहेको उनले बताए ।

What’s your Reaction?
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
Facebook Twitter Email

यो बिषयमा तपाईको प्रतिकृया

Muktikshetra Daily

उत्तरगंगा पब्लिकेशन प्रा.ली.

बागलुङ नगरपालिका -२ धौलागिरी चोक, बागलुङ
E-mail: dailymukti@gmail.com
फोन नं.: ०६८-५२२०६२

अध्यक्ष : श्रीधर क‌ंडेल
प्रधान सम्पाद: धनराज सापकोटा
सम्पादक : नरेश कंडेल

सम्पादकीय / विचार

बेमौसमी नागरिकता अध्यादेश
सम्पादकीय

दुव्र्यसन नियन्त्रणमा आमाको भूमिका

संवाददाता: मुक्तिक्षेत्र संवाददाता
September 23, 2022

बागलुङमा पछिल्लो समय लागूऔषध दुव्र्यसनीमा फस्नेहरुको संख्या बढ्दै गएको देखिन्छ । जिल्ला प्रहरी कार्यालयले चलाएको दुव्र्यसन विरुद्धको अभियानमा धरै व्यक्तिहरु...

Read more
बेमौसमी नागरिकता अध्यादेश

संविधानको सबैले पालना गरौं

September 20, 2022
बेमौसमी नागरिकता अध्यादेश

आत्महत्या निरुत्साहित गरौं

September 18, 2022
बेमौसमी नागरिकता अध्यादेश

बाल दिवस र बालबालिकाको भविष्य

September 14, 2022
sampadakiye

प्राकृतिक विपत्ति न्यूनीकरण

October 26, 2021
बेमौसमी नागरिकता अध्यादेश

आर्थिक समृद्धिका लागि युवा

September 29, 2021
बेमौसमी नागरिकता अध्यादेश

सास्ती दिने यो लोकमार्ग

September 24, 2021
बेमौसमी नागरिकता अध्यादेश

पदकको गरिमा राख

September 22, 2021

© 2020 Muktishetra, All right reserved | Developed with ❤️ by Webpal

No Result
View All Result
  • होमपेज
  • स्थानीय तह
    • बागलुङ नगरपालिका
    • गल्कोट नगरपालिका
    • ढोरपाटन नगरपालिका
    • जैमिनी नगरपालिका
    • काठेखोला गाउँपालिका
    • तमानखोला गाउँपालिका
    • निसीखोला गाउँपालिका
    • ताराखोला गाउपालिका
    • बडिगाड गाउँपालिका
    • बरेङ् गाउँपालिका
  • प्रदेश विशेष
  • राजनीति
  • रोचक संसार
  • अन्तर्रवार्ता
  • सम्पादकीय
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • खेलकुद
  • अन्य
    • ब्यबसाय
    • स्वास्थ्य
    • संस्कृति
    • मुक्ति T.V
    • साताको तस्बिर

© 2020 Muktishetra, All right reserved | Developed with ❤️ by Webpal